بررسی گفته های مبین ارزیابی در گفبه پردازی

در کنش های گفتمانی، گفته پرداز موقعیتی را که در آن قرار دارد ارزیابی می کند؛ منظور از ارزیابی موقعیت، در نظرگرفتن مجموعه شرایطی است که جریان گفتمانی را تحت تأثیر قرار می دهد: جنسیت، سن، شغل، سطح اجتماعی ـ فرهنگی، نگرش مذهبی، تجربه و باورها و نوع رابطه بین مخاطبین... در این تحقیق ما به بررسی گفته هایی می پردازیم که گفته های مبین ارزیابی نامیده می شوند. در بسیاری از موارد تولید گفتمانی خود نوعی ارزیابی از یک موقعیت یا یک فرد یا یک فرهنگ است. ارزیابی می تواند مستقیم و یا غیر مستقیم باشد، اما در هر دو صورت با کنش هایی گفتمانی مواجه می گردیم. از میان اقسام گفته های کنشی، گفته های مبین ارزیابی که خود به صورت زیر مجموعه ای از گفته های استدلالی تعریف می شوند ، با توجه به نقش بسیار مهم و حساسی که در انواع بافت های گفتمانی دارند، حائز اهمیت هستند و بررسی عناصر سازنده آنها در کاربردشناسی گفتمانی به منظور استفاده هر چه دقیقتر از زبان یک ضرورت است. هر گفتمانی را می توان از منتهای ذهن گرایی تا منتهای عینی گرایی با مشاهده عناصر سازنده آن بررسی نمود: نشانه های ذهن گرایی به آن دسته از نشانه هایی اطلاق می گردد که گوینده در گفته خویش به جا می گذارد، در واقع هر کلامی (فعل، صفت، اسم و ...) که به صورتی حضور گفته پرداز را آشکار کند نشانه ای از ذهنیت در گفته است. البته باید توجه داشت که میزان حضور گفته پرداز همواره در تمامی گفته ها یکسان نبوده و حتی قابل دسته بندی است. گفته ا ی مانند: «خیلی دیر وقت است» که مادری به دخترش می گوید، نوعی ارزیابی از موقعیت،زمان و مکان و ابراز مخالفت با خارج شدن دختر از خانه است. حتی در بعضی از موارد، می توان سکوت را هم به عنوان یکی از گزینه های ارزیابی مورد مطالعه قرار داد. هدف ازین تحقیق بررسی گفته های مبین ارزیابی در کنش های گفتمانی مختلف مانند گفته های سیاسی و هنری می باشد تا مشخص شود چگونه هر گفته ای همانقدر می تواند نوعی ارزیابی از شرایط و موقعیت گفته پرداز باشد که از موقعیت زمان و مکان گفته پردازی. بر اساس همین ارزیابی هاست که واکنش گفتمانی صورت می گیرد و معنا تولید می گردد و مطالعه این واکنش و ارزیابی از ابعاد مهم این پژوهش به شمار می رود.